W krótkim czasie może doprowadzić do zamierania roślin, na których żeruje. W wyniku prowadzonych lustracji sadów notowanych było nawet ponad 500 tarczek/10 cm pędu.
Stadiami monitorowanymi szkodnika są uskrzydlone osobniki męskie oraz larwy pierwszego stadium.
Do monitorowania aktywności dorosłych osobników męskich tarcznika możemy wykorzystać pułapki feromonowe. Wykładane są one do sadu od fazy różowego pąka poprzez okres kwitnienia jabłoni. W celu określenia efektywnego terminu ograniczenia liczebności tarcznika niszczyciela ważne jest ustalenie okresu występowania na roślinach mobilnych larw pierwszego stadium, które nie są jeszcze pokryte ochronnymi tarczkami i przez to najbardziej wrażliwe na czynniki zewnętrzne, w tym insektycydy.
Fot. 1. Larwy pierwszego stadium tarcznika niszczyciela - stadium monitorowane i zwalczane (Fot. K. Golan)
Larwy te nazywane potocznie wędrowcami są małe (wielkość ciała około 0,2 mm), koloru żółtego z trzema parami odnóży i widocznymi czułkami (Fot. 1, 2). Mają one zdolność ruchu i już od momentu wyjścia spod tarczek samic aktywnie poszukują miejsca do
żerowania na roślinach. Jednakże już nawet po 24 godzinach od narodzin wkłuwają się w tkankę rośliny, nieruchomieją i rozpoczynają produkcję ochronnej tarczki, której zabarwienie zmienia się stopniowo od białego do czarnego.
Fot. 2. Gałązka pokryta tarczkami tarcznika niszczyciela, a na jej powierzchni zaznaczone strzałkami, wędrujące, żółte larwy szkodnika (Fot. K. Golan)
Obserwacje dotyczące tarcznika niszczyciela prowadzone przez pracowników Zakładu Entomologii UP w Lublinie wykazały występowanie znacznych różnic w terminach pojawiania się larw szkodnika. Termin ten wahał się od trzeciej dekady maja do końca drugiej dekady czerwca, w zależności od warunków pogodowych, głównie temperatury w danym sezonie wegetacyjnym.
W 2020 roku nieliczne, wędrujące larwy pierwszego stadium zaobserwowano po raz pierwszy 16 czerwca. Ich pojawienie się na roślinach zostało potwierdzone w kolejnych dniach. Jak wynika z obserwacji własnych oraz danych z literatury masowy pojaw larw na roślinach jest dogodnym terminem do ograniczania ich liczebności. Występuje on zazwyczaj około 7 dni od pierwszej obserwacji.
Obecnie brak jest jednak zarejestrowanych preparatów i opracowanego programu zwalczania tego szkodnika zarówno w uprawach konwencjonalnych, jak i ekologicznych. Tarcznik niszczyciel jest zazwyczaj zwalczany wraz zabiegami prowadzonymi przeciwko innym gatunkom szkodników w sadach np. mszyce czy owocówka jabłkóweczka.
dr hab. Katarzyna Golan, profesor uczelni, dr hab. Katarzyna Kmieć, dr hab. Izabela Kot, dr hab. Edyta Górska-Drabik, profesor uczelni
Katedra Ochrony Roślin,
Zakład Entomologii
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie